Ποια είναι τα ιστορικά θεμέλια της ελληνικής κρίσης;
ΓΚ: Είναι κρίση της ηγεμονίας της Δύσης, μεταφορά του επικέντρου της παγκόσμιας συσσώρευσης από τη Δύση στην Ανατολή και, ταυτόχρονα, κορύφωση της παρασιτικής ένταξης της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας στη Δύση. Τις απαρχές και τη διαδρομή αυτής της μεταπρατικής υποστροφής προσπαθώ να διερευνήσω στο βιβλίο μου.
Γιατί ποτέ η Ελλάδα δεν μπόρεσε να σταθεί στα πόδια της οικονομικά;
ΓΚ: Πράγματι, η ημιαποικιακή ενσωμάτωση του ελληνικού κόσμου στη Δύση ολοκληρώθηκε στη διάρκεια μιας μακράς ιστορικής διαδρομής, που ξεκινά από τον… 11ο αι., όταν ο βυζαντινός ελληνικός κόσμος άρχισε να υποτάσσεται οικονομικά στη Βενετία και τη Γένοβα με αποκορύφωμα το 1204. Σταθμοί σε αυτή την πορεία απώλειας της αυτονομίας μας υπήρξαν εν συνεχεία η Αλωση του 1453 και η ατελής και ανολοκλήρωτη εθνική μας χειραφέτηση. Ετσι, η ελληνική οικονομία δεν μπόρεσε να μετεξελιχθεί σε έναν αυτόνομο παραγωγικό πόλο και οι άρχουσες τάξεις της προσδέθηκαν παρασιτικά στη Δύση, ως μεταπράτες προϊόντων, ιδεών, προτύπων.
Δεν υπήρξαν απόπειρες για μια εθνική οικονομική ολοκλήρωση;
ΓΚ: Υπήρξαν. Αλλά σκόνταφταν ή στο τουρκικό ξίφος ή στις δυτικές κανονιοφόρους και τη δυτική βιομηχανία, που υποχρέωναν την ελληνική οικονομία σε παραγωγική συρρίκνωση και τις άρχουσες τάξεις σε μεταπρατική μετάλλαξη. Αυτή ακριβώς τη μακρόσυρτη διαδικασία συγκρότησης και αποδόμησης θα αποκαλέσει «καημό της ρωμιοσύνης» ο Κωστής Μοσκώφ.
Και ποια ήταν η αντίδραση του ελληνισμού; Διότι τελικώς συγκροτήθηκε το ελεύθερο κράτος…
ΓΚ: Πολλές φορές, για οκτώ ολόκληρους αιώνες, οι Ελληνες θα δοκιμάσουν να αντιδράσουν. Στην Αυτοκρατορία της Νικαίας (1204-1261), στο Δεσποτάτο του Μορέως, στα Αμπελάκια, τη Μοσχόπολη, τα Ζαγοροχώρια και στα νησιά μας. Η Επανάσταση του ’21 δεν αποτελούσε μόνο ένα αίτημα πολιτικής, θρησκευτικής και πνευματικής απελευθέρωσης, αλλά και μια ανάγκη για τη διαμόρφωση ενός κράτους που θα προσφέρει τις απαραίτητες υποδομές και την προστασία που χρειαζόταν η ανάπτυξη της παραγωγής.
Ωστόσο ούτε και μετά το ’21 αποφύγαμε την οικονομική εξάρτηση.
ΓΚ: Ηταν οι συνδυασμένες προσπάθειες Οθωμανών και Δυτικών που θα οδηγήσουν στη δημιουργία ενός κράτους αθύρματος στα χέρια της Δύσης που αποικιοποιήθηκε, μέσω των δανείων, στις δυτικές τράπεζες. Και, δυστυχώς, η Ελλάδα δεν κατόρθωσε ποτέ στη συνέχεια να δημιουργήσει ένα ανεξάρτητο και ισχυρό κράτος, ικανό να προφυλάξει και να ενισχύσει την παραγωγή, με αποτέλεσμα να μεταβληθεί σε παρασιτική απόφυση της Δύσης.
Θα περίμενε όμως κανείς από την υποτιθέμενη ρωμαλέα εμπορική μας τάξη να διεκδικήσει έναν αυτόνομο ρόλο.
ΓΚ: Η διεθνοποίηση των ελληνικών εμπορικών οίκων, των Βιεννέζων Μοσχοπολιτών της οικογένειας Σίνα, των κοσμοπολιτών Χίων εμπόρων, χωρίς την ύπαρξη μιας εθνικής οικονομικής βάσης, οδηγούσε αναπόφευκτα στη σταδιακή απομάκρυνση από την ελληνική κοινότητα. Η ναυτιλία υπήρξε η μόνη διεθνής δραστηριότητα που συντηρούσε μία σχέση με τη γενέθλια γη, κυρίως εξαιτίας της επάνδρωσης του ποντοπόρου στόλου με Ελληνες ναυτικούς.
Σταδιακώς όμως -στις τελευταίες δεκαετίες του 20ού και κατ’ εξοχήν κατά την πρώτη δεκαετία του 21ου αι.- αφελληνίστηκαν και τα πληρώματα των πλοίων. Ετσι, αδυνάτισαν ακόμα περισσότερο οι σχέσεις με μια ναυτική δραστηριότητα, που ασκείται σε ένα κυριολεκτικά πλανητικό θέατρο, με την Κίνα και την Κορέα ως ναυπηγικό και μεταφορικό επίκεντρο, και το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη ως χρηματιστικό-ασφαλιστικό.
Οπότε, είναι μύθος η κυριαρχία της Ελλάδας στην παγκόσμια ναυτιλία;
ΓΚ: Φυσικά. Η Ελλάδα λειτουργεί κατ’ εξοχήν ως υποδοχέας τραπεζιτικών και καταναλωτικών δραστηριοτήτων, λαθρεμπορίου και… ποδοσφαίρου.
Τι θα μπορούσε να γίνει ώστε να είχε αποφευχθεί αυτή η πορεία του νέου ελληνισμού;
ΓΚ: Η εξώθηση της ελληνικής αστικής τάξης προς τις μεταπρατικές δραστηριότητες μπορούσε να θεραπευτεί μόνον εάν ο ελληνισμός αποκτούσε ένα εθνικό κράτος που θα ενέτασσε οργανικά, σε ένα ενιαίο σύνολο, τόσο τις παραγωγικές δραστηριότητες του ορεινού χώρου και των νησιών όσο και τα μεταπρατικά εμπορικά κέντρα και τις εμπορευματικές καλλιέργειες των πεδιάδων, αυτό δηλαδή που έχω αποκαλέσει αλλού τα διεστώτα μέλη του ελληνισμού. Η αποτυχία της συγκρότησης ενός ανεξάρτητου και ισχυρού ελληνικού κράτους, μετά την Επανάσταση του 1821, δεν επέτρεψε την άρση της αντίθεσης αλλά οδήγησε στη διαιώνισή της.
Εκεί οφείλεται επομένως ο έντονος ενδοτισμός των πολιτικών μας ελίτ;
ΓΚ: Διαμορφώθηκε το παράδοξο της ηγεμονίας μιας ελίτ, η οποία αισθάνεται -και εν πολλοίς αποτελεί- μέρος των δυτικών ελίτ, μεταβάλλοντας την ίδια της τη χώρα σε ημι-αποικία. Γι’ αυτό και με τέτοια άνεση σήμερα μπορεί να συμπεριφέρεται όπως συμπεριφέρεται ο Γιώργος Παπανδρέου ή ο Γιάννης Στουρνάρας. Γιατί είναι ξένοι στον τόπο τους.
Πώς είναι ξένοι; Εδώ γεννήθηκαν, εδώ σπούδασαν…
ΓΚ: Δεν νομίζω. Σε ξένα σχολειά μαθήτευσαν -σχεδόν όλη η ελίτ της χώρας, ακόμα και ο Φιλιππίδης που φοίτησε στο Αμερικανικό Κολλέγιο-, σε ξένα πανεπιστήμια σπούδασαν -ο ΓΑΠ και ο Σαμαράς ήταν συμφοιτητές στις ΗΠΑ-, σε ξένες χώρες μεταφέρουν τα χρήματά τους, με τα ματογυάλια των Δυτικών αντικρίζουν τον ίδιο το λαό και τη χώρα τους. Γι’ αυτό το μόνο που μπορούν να φανταστούν ως κατεύθυνση της ελληνικής οικονομίας είναι ένα τουριστικό μοντέλο, που αποτελεί την επιτομή και την ολοκλήρωση της παρασιτικής υποστροφής, διότι και οι ίδιοι ως Δυτικοί τουρίστες νιώθουν στη χώρα τους!
Και τώρα τι γίνεται;
ΓΚ: Το νέο ιστορικό διακύβευμα του ελληνισμού καθίσταται είτε η ολοκλήρωσή του, με μια στροφή προς την ιστορία του, προς την ενδογενή παραγωγική ανασυγκρότηση, ούτως ώστε να ενσωματώσει δημιουργικά μια παράδοση χιλιετιών, είτε η εξαφάνισή του, ως ιδιαίτερου ιστορικού υποκειμένου. Μέσα από μια τραγική ειρωνεία της ιστορίας, είμαστε υποχρεωμένοι είτε να ολοκληρωθούμε, ξεπερνώντας επιτέλους τον «καημό της ρωμιοσύνης», είτε να εξαφανιστούμε από το ιστορικό προσκήνιο. Η μοναδική μας διέξοδος θα ήταν η «στροφή προς τα μέσα», ώστε να βρούμε τη δύναμη να ανασυγκροτήσουμε, από το ιστορικό «DNA» μας, έναν νέο ατόφιο οργανισμό.
