Αυτοδιοικητικές εκλογές της 18ης Μαΐου 2014:
τα πρώτα δείγματα γραφής ενός νέου πολιτικού αυτοδιοικητικού χώρου
τα πρώτα δείγματα γραφής ενός νέου πολιτικού αυτοδιοικητικού χώρου
Τα
αποτελέσματα των αυτοδιοικητικών εκλογών της 18ης Μαΐου 2014 επιβεβαίωσαν σε γενικές
γραμμές τις διαπιστώσεις που έχουμε κάνει την τελευταία περίοδο για την
πολιτική και κοινωνική κατάσταση της χώρας. Έχουμε υπογραμμίσει πως, παρότι
υπάρχει ένα ισχυρό αντιμνημονιακό και αντιγερμανικό ρεύμα στην Ελλάδα, αυτό δεν
μπορεί να μεταφραστεί άμεσα σε ένα γενικευμένο ρεύμα πολιτικής αλλαγής. Συνέπεια αυτού
του γεγονότος είναι τόσο η έντονη απόκλιση ανάμεσα στη γενική πολιτική αντίθεση
και το τοπικό ρίζωμα των αντιμνημονιακών δυνάμεων και κομμάτων, όσο και ο
τραγικός και ατελέσφορος διχασμός στο εσωτερικό του ίδιου του λαϊκού σώματος,
ανάμεσα σε δυνάμεις που στρέφονται προς την παραδοσιακή αριστερά, και κυρίως
τον ΣΥΡΙΖΑ, και άλλες οι οποίες φθάνουν ακόμα και να ενισχύουν ένα
καταδιωκόμενο από τη δικαιοσύνη νεοναζιστικό μόρφωμα.
Όπως έχουμε καταδείξει, αυτό αποτελεί συνέπεια πρωτίστως της εγκατάλειψης του πατριωτισμού από τις κυρίαρχες μορφές της Αριστεράς, που φάνηκε για άλλη μια φορά ανάγλυφα τόσο στη στελέχωση του ευρωψηφοδελτίου του ΣΥΡΙΖΑ, όπου ο Μανώλης Γλέζος και ελάχιστοι άλλοι τοποθετήθηκαν για να σώσουν τα προσχήματα σε ένα κατ’ εξοχήν εθνομηδενιστικό ψηφοδέλτιο, όσο και στις περιπτώσεις υποψηφίων όπως εκείνη της Δυτικής Μακεδονίας ή της παρ’ ολίγον(!) συμμετοχής της Σαμπιχά Σουλεϊμάν στο ευρωψηφοδέλτιό του. Έτσι καθίσταται δυνατό να εμφανίζεται το ναζιστικό κόμμα ως εκφραστής του πατριωτισμού και να ψηφίζεται, όπως συνέβη στην Αθήνα, ακόμα και από ψηφοφόρους που επέλεγαν τη Δούρου στην Περιφέρεια Αττικής (!), ακραία έκφραση της σύγχυσης στην οποία έχει περιέλθει η ελληνική κοινωνία.
Οι αντιμνημονιακές δυνάμεις, αντί να συμπήξουν ένα ενιαίο μέτωπο εθνικοαπελευθερωτικού, κοινωνικού και οικολογικού χαρακτήρα, είναι διασπασμένες, ενίοτε σε ανταγωνιστικές κατευθύνσεις, και εκπέμπουν απόλυτα συγκεχυμένα μηνύματα προς τον λαό. Ταυτόχρονα, όπως φάνηκε στη συντριπτική πλειοψηφία των δήμων (ακόμα και εκείνων της Αττικής), εκτός από την Αθήνα και την περιφέρεια Αττικής –όπου πρυτάνευσε μια γενική πολιτική λογική–, οι παραδοσιακές και στη μεγάλη πλειοψηφία τους «μνημονιακές» πολιτικές δυνάμεις εξακολουθούν να έχουν ισχυρή πρόσβαση στην κοινωνία και κάποτε να υπερτερούν συντριπτικά. Αυτό καταδεικνύει αδιαμφισβήτητα τη δεύτερη διαπίστωσή μας, ότι η ελληνική κοινωνία βρίσκεται ακόμα σε μια φάση συγκεχυμένης απόρριψης του μεταπολιτευτικού κατεστημένου χωρίς να έχει οικοδομήσει θεσμούς και δυνάμεις, ικανές να στηρίξουν μια πραγματική ανατροπή του κυρίαρχου μοντέλου. Είμαστε ακόμα στη φάση της απόρριψης (εξ ου και το φαινόμενο Χρυσή Αυγή) και όχι της οικοδόμησης μιας συνεκτικής οραματικής πρότασης γι’ αυτή την περιβόητη «νέα Ελλάδα», που τόσοι διεκδικούν φραστικά.
Ταυτόχρονα όμως –και αυτό είναι το αισιόδοξο μήνυμα– έχουν αρχίσει να συγκροτούνται κινήσεις και συσπειρώσεις μέσα στο ίδιο το λαϊκό σώμα που μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για κάτι αυθεντικά καινούργιο, οραματικά και πρακτικά. Έχουμε μιλήσει πολλές φορές για κινήσεις οργάνωσης συνεταιρισμών, ομάδων αλληλεγγύης ή ακόμα και μετακίνησης από τις μεγάλες πόλεις προς την ύπαιθρο, που έχουν καταγραφεί τα προηγούμενα χρόνια και ενισχύονται. Οι δημοτικές εκλογές αποτέλεσαν την ευκαιρία να αναδειχθούν και να ενισχυθούν αντίστοιχες κινήσεις και στο αυτοδιοικητικό επίπεδο. Σε όλη την Ελλάδα, συγκροτήθηκαν δημοτικές κινήσεις με μικρότερο ή υψηλότερο βαθμό συνοχής και πολιτικοποίησης.
Όπως έχουμε καταδείξει, αυτό αποτελεί συνέπεια πρωτίστως της εγκατάλειψης του πατριωτισμού από τις κυρίαρχες μορφές της Αριστεράς, που φάνηκε για άλλη μια φορά ανάγλυφα τόσο στη στελέχωση του ευρωψηφοδελτίου του ΣΥΡΙΖΑ, όπου ο Μανώλης Γλέζος και ελάχιστοι άλλοι τοποθετήθηκαν για να σώσουν τα προσχήματα σε ένα κατ’ εξοχήν εθνομηδενιστικό ψηφοδέλτιο, όσο και στις περιπτώσεις υποψηφίων όπως εκείνη της Δυτικής Μακεδονίας ή της παρ’ ολίγον(!) συμμετοχής της Σαμπιχά Σουλεϊμάν στο ευρωψηφοδέλτιό του. Έτσι καθίσταται δυνατό να εμφανίζεται το ναζιστικό κόμμα ως εκφραστής του πατριωτισμού και να ψηφίζεται, όπως συνέβη στην Αθήνα, ακόμα και από ψηφοφόρους που επέλεγαν τη Δούρου στην Περιφέρεια Αττικής (!), ακραία έκφραση της σύγχυσης στην οποία έχει περιέλθει η ελληνική κοινωνία.
Οι αντιμνημονιακές δυνάμεις, αντί να συμπήξουν ένα ενιαίο μέτωπο εθνικοαπελευθερωτικού, κοινωνικού και οικολογικού χαρακτήρα, είναι διασπασμένες, ενίοτε σε ανταγωνιστικές κατευθύνσεις, και εκπέμπουν απόλυτα συγκεχυμένα μηνύματα προς τον λαό. Ταυτόχρονα, όπως φάνηκε στη συντριπτική πλειοψηφία των δήμων (ακόμα και εκείνων της Αττικής), εκτός από την Αθήνα και την περιφέρεια Αττικής –όπου πρυτάνευσε μια γενική πολιτική λογική–, οι παραδοσιακές και στη μεγάλη πλειοψηφία τους «μνημονιακές» πολιτικές δυνάμεις εξακολουθούν να έχουν ισχυρή πρόσβαση στην κοινωνία και κάποτε να υπερτερούν συντριπτικά. Αυτό καταδεικνύει αδιαμφισβήτητα τη δεύτερη διαπίστωσή μας, ότι η ελληνική κοινωνία βρίσκεται ακόμα σε μια φάση συγκεχυμένης απόρριψης του μεταπολιτευτικού κατεστημένου χωρίς να έχει οικοδομήσει θεσμούς και δυνάμεις, ικανές να στηρίξουν μια πραγματική ανατροπή του κυρίαρχου μοντέλου. Είμαστε ακόμα στη φάση της απόρριψης (εξ ου και το φαινόμενο Χρυσή Αυγή) και όχι της οικοδόμησης μιας συνεκτικής οραματικής πρότασης γι’ αυτή την περιβόητη «νέα Ελλάδα», που τόσοι διεκδικούν φραστικά.
Ταυτόχρονα όμως –και αυτό είναι το αισιόδοξο μήνυμα– έχουν αρχίσει να συγκροτούνται κινήσεις και συσπειρώσεις μέσα στο ίδιο το λαϊκό σώμα που μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για κάτι αυθεντικά καινούργιο, οραματικά και πρακτικά. Έχουμε μιλήσει πολλές φορές για κινήσεις οργάνωσης συνεταιρισμών, ομάδων αλληλεγγύης ή ακόμα και μετακίνησης από τις μεγάλες πόλεις προς την ύπαιθρο, που έχουν καταγραφεί τα προηγούμενα χρόνια και ενισχύονται. Οι δημοτικές εκλογές αποτέλεσαν την ευκαιρία να αναδειχθούν και να ενισχυθούν αντίστοιχες κινήσεις και στο αυτοδιοικητικό επίπεδο. Σε όλη την Ελλάδα, συγκροτήθηκαν δημοτικές κινήσεις με μικρότερο ή υψηλότερο βαθμό συνοχής και πολιτικοποίησης.
Γι’ αυτό και εμείς, ως Άρδην, επιλέξαμε τόσο να προωθήσουμε κάποιες δημοτικές κινήσεις εκεί
που μπορούσαμε να το πράξουμε, όσο και να στηρίξουμε ανάλογες πρωτοβουλίες σε
όλη την Ελλάδα.
Στην Κομοτηνή, η αυτοδιοικητική κίνηση του «Σπάρτακου», παρ’ ότι υπέστη το απόλυτο μποϋκοτάζ του τουρκικού προξενείου, συγκέντρωσε περίπου 9,5% των ψήφων και, ενώ είχε μόλις έναν δημοτικό σύμβουλο, τώρα εξέλεξε 3 συμβούλους.
Στη Θεσσαλονίκη, η κίνηση νέων «Μένουμε Θεσσαλονίκη», όχι μόνο κατόρθωσε να επιβάλει για πρώτη φορά στη δημόσια συζήτηση το ζήτημα της φυγής των νέων ως κεντρικό διακύβευμα της περιόδου, αλλά και να εκλέξει, με την πρώτη της εμφάνιση, έναν δημοτικό σύμβουλο στην πόλη, συγκεντρώνοντας 3.000 ψήφους.
Στην Πάτρα, η αυτόνομη δημοτική κίνηση «Κοινοτικόν» πέτυχε επίσης να εκλέξει δημοτικό σύμβουλο στην πρώτη της εμφάνιση, σε ένα περιβάλλον ακραίας κομματικοποίησης και παραγοντισμού.
Στον δήμο Ξηρομέρου, της Δυτικής Ελλάδας, ο δημοτικός συνδυασμός «Συμπολιτεία Ξηρομεριτών», με προτάσεις που προσπάθησαν να ανατρέψουν το κυρίαρχο μοντέλο ανάπτυξης (βλέπε λιμάνι Αστακού, τουριστικά μεγαθήρια από Άραβες επενδυτές και υπερεπέκταση των ιχθυοτροφείων), κατόρθωσε να συγκεντρώσει 11% των ψήφων και να εκλέξει δύο δημοτικούς συμβούλους.
Στον δήμο Βριλησσίων της Αττικής, ο συνδυασμός «Δράση για μια άλλη πόλη» συγκέντρωσε το 15,5% των ψήφων, εκλέγοντας τρεις δημοτικούς συμβούλους, αναδεικνυόμενος σε τρίτη αυτοδιοικητική δύναμη, παρά την αυτόνομη εκλογική κάθοδο των δυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ.
Αλλά και σε πολλές άλλες περιπτώσεις (όπως στο Χαλάνδρι, στη Δάφνη-Υμηττό, τη Λάρισα, τις Αχαρνές, ακόμα τον Δήμο Αθηναίων) υπήρξε παρουσία και ενίσχυση αυτοδιοικητικών δυνάμεων που στηρίξαμε με τον ένα ή άλλο τρόπο, και προφανώς δεκάδες άλλες κινήσεις σε όλη την Ελλάδα.
Στην Κομοτηνή, η αυτοδιοικητική κίνηση του «Σπάρτακου», παρ’ ότι υπέστη το απόλυτο μποϋκοτάζ του τουρκικού προξενείου, συγκέντρωσε περίπου 9,5% των ψήφων και, ενώ είχε μόλις έναν δημοτικό σύμβουλο, τώρα εξέλεξε 3 συμβούλους.
Στη Θεσσαλονίκη, η κίνηση νέων «Μένουμε Θεσσαλονίκη», όχι μόνο κατόρθωσε να επιβάλει για πρώτη φορά στη δημόσια συζήτηση το ζήτημα της φυγής των νέων ως κεντρικό διακύβευμα της περιόδου, αλλά και να εκλέξει, με την πρώτη της εμφάνιση, έναν δημοτικό σύμβουλο στην πόλη, συγκεντρώνοντας 3.000 ψήφους.
Στην Πάτρα, η αυτόνομη δημοτική κίνηση «Κοινοτικόν» πέτυχε επίσης να εκλέξει δημοτικό σύμβουλο στην πρώτη της εμφάνιση, σε ένα περιβάλλον ακραίας κομματικοποίησης και παραγοντισμού.
Στον δήμο Ξηρομέρου, της Δυτικής Ελλάδας, ο δημοτικός συνδυασμός «Συμπολιτεία Ξηρομεριτών», με προτάσεις που προσπάθησαν να ανατρέψουν το κυρίαρχο μοντέλο ανάπτυξης (βλέπε λιμάνι Αστακού, τουριστικά μεγαθήρια από Άραβες επενδυτές και υπερεπέκταση των ιχθυοτροφείων), κατόρθωσε να συγκεντρώσει 11% των ψήφων και να εκλέξει δύο δημοτικούς συμβούλους.
Στον δήμο Βριλησσίων της Αττικής, ο συνδυασμός «Δράση για μια άλλη πόλη» συγκέντρωσε το 15,5% των ψήφων, εκλέγοντας τρεις δημοτικούς συμβούλους, αναδεικνυόμενος σε τρίτη αυτοδιοικητική δύναμη, παρά την αυτόνομη εκλογική κάθοδο των δυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ.
Αλλά και σε πολλές άλλες περιπτώσεις (όπως στο Χαλάνδρι, στη Δάφνη-Υμηττό, τη Λάρισα, τις Αχαρνές, ακόμα τον Δήμο Αθηναίων) υπήρξε παρουσία και ενίσχυση αυτοδιοικητικών δυνάμεων που στηρίξαμε με τον ένα ή άλλο τρόπο, και προφανώς δεκάδες άλλες κινήσεις σε όλη την Ελλάδα.
Βεβαίως, όλα αυτά δεν έχουν προσλάβει ακόμα τέτοιες διαστάσεις,
σε συνολικό εθνικό επίπεδο, ώστε να επιτρέπουν να συναγάγουμε το συμπέρασμα πως
οι νέες πολιτικές δυνάμεις, που θέλουν να συνδυάσουν τον πατριωτισμό με την
κοινωνική ευαισθησία, την οικολογία με την άμεση δημοκρατία και την πολιτιστική
αναγέννηση του τόπου, έχουν ενισχυθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να μπορούν να σφραγίσουν τα αποτελέσματα των εκλογών. Αποτελούν
ωστόσο μια θετική ένδειξη, ένα φωτεινό σημάδι και μια ενθάρρυνση για να
συνεχίσουμε σε αυτή την κατεύθυνση. Έτσι ώστε, όχι μόνο μέσα από τη γενική
ιδεολογική και πολιτική μας παρέμβαση, από τα «πάνω», αλλά και από την ίδια την
κοινωνική βάση, «από τα κάτω», την αυτοδιοίκηση, τις τοπικές κοινωνίες, να
αρχίσει να διαμορφώνεται ένας νέος πολιτικός πόλος στην πατρίδα μας. Και
είμαστε βέβαιοι πως τα επόμενα χρόνια αυτός θα συγκροτηθεί, σε πείσμα όλων των
αντίπαλων δυνάμεων, σε πείσμα της σύγχυσης, σε πείσμα ψευδών δήθεν εναλλακτικών
λύσεων. Η συγκρότησή του αποτελεί προϋπόθεση για να αρθεί επί τέλους ο διχασμός
ανάμεσα στην πατριωτική και την κοινωνική διάσταση του κινήματός μας, η οποία
και μόνη μπορεί να αποφύγει νέες οδυνηρές περιπέτειες στη χώρα μας.
Εξάλλου δεν πρέπει να ξεχνάμε πως απέναντι σε ένα νέο πιθανό αδιέξοδο στο οποίο μας οδηγεί άσφαλτα η παρούσα
ηγεσία των «αντιμνημονιακών» δυνάμεων δεν καραδοκεί μόνο η Χρυσή Αυγή, αλλά και
οι χρηματοδότες της, που είναι ακόμα πιο επικίνδυνοι. Και μην ξεχνάμε ποτέ πως
ο Μαρινάκης στον Πειραιά και ο Μπέος στον Βόλο, που αποτελούν ένα ακόμα ηχηρό
αρνητικό μήνυμα των εκλογών, δεν αποτελούν παρά την ορατή όψη ενός νέου
παγόβουνου που αναδύεται. Εξάλλου στην Ιταλία ο Μπερλουσκόνι κυριάρχησε για
δεκαετίες σχεδόν, μετά την κατάρρευση της ιταλικής χαβιαροαριστεράς, σε
συνεργασία με τους νεοφασίστες του Φίνι και την Λέγκα του Βορρά.
Κίνηση Πολιτών Άρδην